r/askscience
u/fangfried (8.5k points - x3 silvers - x8 helpful - x6 wholesome)
Vì sao tạo những thói quen lành mạnh cần nhiều ý chí còn những thứ vô bổ lại dễ dàng gây nghiện?
Lý do nào khiến con người chúng ta dễ đưa ra những quyết định dài hạn (long-term decision) sai lầm.
_____________________
Link Reddit: https://redd.it/qqskgp
_____________________
u/goosie7 (1.3k points - x2 helpful - x3 wholesome - x1 masterpiece)
1. Trong phần lớn quá trình tiến hoá của chúng ta, việc đưa ra quyết định ngắn hạn đúng (short-term decisions) cũng giống với việc đưa ra quyết định dài hạn (long-term decision) đúng. Vì short-term decision liên quan trực tiếp đến sự sống còn. Còn khả năng suy tính về những thứ trong tương lai là 1 khái niệm xa xỉ hiện đại sau này mới có.
2. Hầu hết các thói quen lành mạnh ngày nay đều là việc tổ tiên ngày xưa chúng ta phải làm, nên chả có lý do để bộ não chúng ta ngày nay tiết ra các chất hoá học để khuyến khích thúc đẩy chúng ta làm những việc như thế. Vì sinh sống theo kiểu săn bắt hái lượm nên thời xưa chẳng ai cần phải tập thể dục làm gì. Và khi mà đường, chất béo cực hiếm còn rau lá cỏ cây ngập tràn thì cũng không ai cần phải có động lực để cố ăn rau. Lối sống không cần vận động thể chất cũng chả ăn chất xơ chỉ mới có gần đây thôi.
3. Những thứ bây giờ được coi là không lành mạnh từng là thứ ngược lại ở thời xưa. Về lịch sử loài người, việc béo lên cơ bản là điều tốt cho sức khoẻ lâu dài của bạn - nó cung cấp cho bạn 1 khoản năng lượng dự trữ cho trường hợp thức ăn bị thiếu hụt. Khi các loại thực phẩm giàu calo cực hiếm và khó tìm, bộ não sẽ tự tạo ra những chất hoá học để khích lệ chúng ta tiếp tục tìm kiếm dù khó khăn như thế nào. Còn sự thôi thúc được nghỉ ngơi sẽ bảo vệ tổ tiên chúng ta khỏi làm việc quá sức.
Tóm lại, con người đã từng thích nghi tốt với một môi trường sống khác với môi trường bây giờ.
_____________________
u/Aurora9279 (3.3k points - x1 silver - x4 helpful)
Thói quen lành mạnh thường được nhắc đến cùng sự “trì hoãn thoả mãn” (delayed gratification): là khả năng chống lại sự cám dỗ tức thì để có được phần thưởng có giá trị hơn về sau. Ví dụ: đừng ăn thanh socola bây giờ nếu muốn healthy hơn trong vài tháng tới. Chắc ở đây cũng có nhiều bạn biết đến “thử nghiệm Marshmallow” rồi nhỉ.
Nghe thế thôi nhưng cũng khó đấy. Dùng mẹo có thể dễ hơn là chỉ dùng sức mạnh ý chí. Ví dụ như cố gắng đánh lạc hướng bản thân, đừng đụng, đừng nhìn vào socola nữa
Sau hàng nghìn năm tiến hoá, “trì hoãn sự thoã mãn” đã trở thành kỹ năng quan trọng cần có trong cuộc sống bây giờ. Để dễ hình dung, nếu bạn thấy được 1 chùm trái cây chưa chín, bạn có thể đợi thêm để nó chín hẳn và cho nhiều calo hơn, nhưng lại đối mặt với nguy cơ bọn động vật cũng thấy và chúng nó thì không có sự kiên nhẫn như bạn.
Có một nghiên cứu cách đây vài năm đã cho thấy rằng những đứa trẻ lớn lên trong môi trường với sự căng thẳng và nguy hiểm thường xuyên thì kỹ năng “trì hoãn sự thoả mãn” sẽ kém hơn bình thường. Dễ hiểu thôi, bọn trẻ sẽ không mạo hiểm để chờ đợi nếu không thể đảm bảo phần thưởng chắc chắn sẽ còn ở đó sau vài giờ đâu.
_____________________
Bài dịch của bạn Quang Anh trong group:
https://www.facebook.com/groups/rvn.group/posts/1133119597598247/
Image by vectorjuice on Freepik
